In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft ICTU, in samenwerking met Stichting Zorgeloos Vastgoed, geëxperimenteerd met het delen van gegevens bij de aankoop van een woning. Dit houdt in dat burgers onder eigen regie hun gegevens uit overheidsbronnen digitaal delen met private dienstverleners in de woonketen ten behoeve van de aankoop van een woning.

De proeftuin Regie op Gegevens met Zorgeloos Vastgoed is succesvol verlopen. Fictieve burger Billy kon met de test-woon app het aankoopproces van zijn woning overzien en had volledige controle over het delen van zijn persoonsgegevens met dienstverleners, zoals de makelaar, financieel adviseur en hypotheekverstrekker.  In de experimenten werkte de combinatie van een test-woon app en een test-overheidsportaal zeer overzichtelijk. In het test-overheidsportaal gaf Billy eenvoudig toestemming aan de test-woon app om zijn persoonsgegevens namens hem op te halen bij verschillende test-overheidsbronnen. Deze toestemmingen kon Billy in het test-overheidsportaal terugzien en beheren. Hierdoor had Billy volledige regie op zijn gegevens tijdens het aankoopproces van zijn woning én waren de gegevens verifieerbaar voor de dienstverlener. 

Oplossing functioneel en technische haalbaar

De proeftuin heeft bewezen dat een test-woon app en een test-overheidsportaal functioneel en technisch haalbaar zijn. Het gebruikte nID-raamwerk, een open raamwerk voor gegevensuitwisseling, biedt een goede technische basis, met name dankzij de toestemmingenbeheerdienst, waarmee Billy’s toestemmingen werden geregistreerd, en de wereldstekker, waarmee gegevensverzoeken naar verschillende typen API’s van de test-overheidsbronnen werden omgezet. De potentie is veelbelovend en breder toepasbaar, maar vereist wel verdere analyse. 

Juridisch en organisatorisch nog aandacht nodig

Een voorziening zoals het test-overheidsportaal zoals de proeftuin deze gebruikt, zou onderdeel moeten zijn van de generieke digitale infrastructuur, als sluis voor het ophalen van persoonsgegevens uit de overheidsbronnen. Hier voorziet de wet momenteel nog niet in. Bovendien biedt de huidige wet- en regelgeving ten aanzien van overheidsbronnen op dit moment nog geen taak of mogelijkheid om persoonsgegevens digitaal beschikbaar te stellen aan private dienstverleners via een voorziening zoals het test-overheidsportaal dat in deze proeftuin is gebruikt. Een van de aanbevelingen op basis van deze experimenten is dan ook om het test-overheidsportaal te valideren binnen een integraal kader voor het delen van gegevens, in samenwerking met het programma Europese Digitale Identiteit (EDI) en het project Federatief Datastelsel (FDS). Na deze validatie en op basis van die bevindingen kan vervolgens worden besloten om de vereisten voor een overheidsportaal als sluis op te nemen in de voorbereiding van de tweede tranche van de Wdo, in samenhang met wijzigingen in de wet- en regelgeving van overheidsbronnen. Het ministerie van BZK geeft samen met Stichting Zorgeloos Vastgoed een vervolg aan de proeftuin. 2025 is erop gericht om de uitkomsten van de proeftuin na validatie te gaan implementeren, een belangrijk onderdeel zal zijn dat overheidsbronnen via API’s te benaderen zijn, waardoor burgers onder hun eigen regie gegevens veilig kunnen delen met private partijen.  

Toelichting tijdens webinar

De opbrengst van de proeftuin en de aanbevelingen worden nader toegelicht door projectleider Shane Arjun Sharma en Arjen de Bake van Zorgeloos Vastgoed tijdens een webinar op 26 september om 14:30u. Aanmelden voor het webinar kan via de site van Regie op Gegevens.  Het rapport is online beschikbaar.

Gerelateerde artikelen